Αντιμετωπίζοντας την Monsanto

 Μια αναφορά της Via Campesina, των Friends of the Earth και της καμπάνιας Combat Monsanto που παρουσιάζει στιγμιότυπα από τους αγώνες κατά της Monsanto καθώς και άλλων βιοτεχνολογικών εταιρειών που προωθούν τη χρήση των γενετικά τροποποιημένων (γ.τ.) καλλιεργειών.  Παρουσιάζει πως μικροί αγρότες, βιοκαλλιεργητές, τοπικές κοινότητες και κοινωνικά κινήματα σε όλο τον κόσμο αντιστέκονται και απορρίπτουν τη Monsanto και το μοντέλο βιομηχανικής γεωργίας που αυτή αντιπροσωπεύει. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα ισχυρό κίνημα που εναντιώνεται σε αυτή τη παντοδύναμη πολυεθνική, η οποία διασπείρει τα γ.τ. προϊόντα της χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα σχετικά κοινωνικά και περιβαλλοντικά κόστη.

Όπως παρουσιάζεται, αυτές οι κινητοποιήσεις από κοινωνικά κινήματα και οργανώσεις πολιτών ωστόσο, έχουν αρχίσει τώρα και αποκτούν αντίκτυπο στους φορείς χάραξης πολιτικής που είναι επιφορτισμένοι με τη νομοθετική ρύθμιση της διατροφής και της γεωργίας σχετικά με τις γ.τ. καλλιέργειες και τα φυτοφάρμακα.

Για παράδειγμα, στην Ινδία, έχει εφαρμοστεί ένα μορατόριουμ για την καλλιέργεια του Bt brinjal, μια γ.τ. ποικιλία ενός βασικού συστατικού της Ινδικής διατροφής, ενώ η εταιρεία Mahyco-θυγατρική της Monsanto έχει κατηγορηθεί επίσημα για βιοπειρατεία από την Ινδική Εθνική Αρχή για τη βιοποικιλότητα. Μετά από μια δεκαετία της λαϊκής αντίθεσης στην Ινδία, ένα κίνημα που απορρίπτει την αποικιακού στιλ προσέγγιση της Monsanto συσπειρώνεται με την εκστρατεία “Monsanto Φύγε από την Ινδία”, με στόχο την εκδίωξη της εταιρείας από τη χώρα. Κάτι τέτοιο θα απελευθέρωνε τη βιομηχανία βαμβακιού της Ινδίας, η οποία βρίσκεται σε ασφυκτικό κλοιό από τη Monsanto, και θα μπορούσε να βοηθήσει στο να σταματήσουν οι αυτοκτονίες των μικρών αγροτών που οδηγούνται στο χρέος από τις ολοένα και αυξανόμενο κόστος της χρήσης γ.τ. καλλιεργειών και των χημικές εισροών (φυτοφάρμακα) που αυτές απαιτούν. Το κίνημα κατά της Monsanto μεγαλώνει επίσης και στη Λατινική Αμερική και Καραϊβική. Το ισχυρό Αγροτικό Κίνημα στη Βραζιλία συνεχίζει να προωθεί εναλλακτικές λύσεις για τη διατροφική  αυτονομία, ενώ μαζικές κινητοποιήσεις στην Αϊτή κατάφεραν να αποτρέψουν την “δωρεά” υβριδικών σπόρων της Monsanto μετά τον περσινό σεισμό, λόγω της διαφαινόμενης απειλής πως μια τέτοια “βοήθεια” θα ζημίωνε τους μικρούς αγρότες και την διατροφική αυτάρκεια της χώρας. Ένα δεκαετές μορατόριουμ σχετικά με τους γ.τ.ο. έχει εισαχθεί στο Περού, ενώ ο περιορισμός της χρήσης φυτοφαρμάκων κοντά στα σπίτια σε περιοχές στην Αργεντινή προβλέπεται τώρα από τη νομοθεσία στην Αργεντινή. Δίκτυα κατά των γ.τ.ο. στη Γουατεμάλα προειδοποιούν για επικείμενη νομοθεσία και προγράμματα βοήθειας των ΗΠΑ που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην είσοδο γ.τ. σπόρων και τροφίμων στη χώρα.

Η πλειοψηφία των πολιτών της Ευρώπης παραμένει αντίθετη στη παραγωγή γ.τ. τροφίμων, και πολλές χώρες στην Ευρώπη έχουν πλέον εθνικές απαγορεύσεις καλλιέργειας για το καλαμπόκι Mon810 της Monsanto και τη πατάτα Amflora της BASF, παρά την αντίθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε αυτές τις απαγορεύσεις. Μια σειρά από άμεσες δράσεις συνεχίζεται επίσης, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας της τοπικής παραγωγής τροφίμων της Γαλλίας από τους “Εθελοντές Θεριστές”, και ακτιβιστές στην Ισπανίας που ευαισθητοποιούν το κοινό για την έμμονη υποστήριξη που προσφέρει η Ισπανικής κυβέρνηση στις γ.τ. καλλιέργειες. 

Το κίνημα κατά των γ.τ.ο. έχει να αντιμετωπίσει ωστόσο ακόμα πολλές προκλήσεις. Αυτές περιλαμβάνουν πειραματικές γ.τ. καλλιέργειες, κινήσεις που προσπαθούν να υπονομεύσουν το υφιστάμενο μορατόριουμ  των γ.τ.ο. στην Ευρώπη, και η επιθετική τακτική που αναπτύσσεται από το λόμπι της βιομηχανίας τροφίμων περιλαμβάνοντας την αξιοποίηση Ευρωπαϊκής νομοθεσίας ώστε να αρθεί η Γαλλική απαγόρευση καλλιέργειας του γ.τ. καλαμποκιού MON810, παρόλο που η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να διατηρήσει την απαγόρευση. Η Monsanto και άλλες βιοτεχνολογικές εταιρείες αντιμετωπίζουν επίσης νομικές προκλήσεις και στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των αγωγών με σκοπό την απαγόρευση εξάπλωσης των γ.τ. καλλιεργειών σε εθνικά καταφύγια άγριας ζωής.

Η Συμμαχία για την Διατροφική Αυτάρκεια στην Αφρική ενθαρρύνει τις τοπικές κοινότητες στο να  αποφεύγουν το κακό παράδειγμα της Νότιας Αφρικής, που έχει υιοθετήσει την αποτυχημένη τεχνολογία των γ.τ.ο, έχοντας αποδειχθεί πως οι ισχυρισμοί για τις εν λόγω ποικιλίες όσον αφορά την ανθεκτικότητα στην ξηρασία και τις πλημμύρες δεν ισχύουν. Στο Μάλι επίσης, αγρότες και οργανώσεις συνεχίζουν επίσης τον επιτυχή αγώνα τους για την απαγόρευση της εμπορίας γ.τ. σπόρων. 

Σε κάθε ήπειρο, οι κοινότητες αγωνίζονται ενάντια στους γ.τ.ο και υπέρ της διατροφικής αυτονομίας. Ωστόσο, υπάρχει μια άνευ προηγουμένου επίθεση σε εξέλιξη από την αγρο-βιομηχανία, κάτω από το λάβαρο της νέας “Πράσινης Οικονομίας”, μια έννοια η οποία – καθ' όλη τη διάρκεια μέχρι το Rio+20 - πλαισιώνεται με την προοπτική του να δημιουργηθεί χώρος για έναν ακόμη κεντρικότερο ρόλο για τις εταιρείες και τις αγορές. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει  σε επιχειρήσεις, όπως η Monsanto, να διασφαλισουν ακόμα καλύτερα την χειραγώγηση από πλευρά τους των τροφίμων και καλλιεργειών, και να διευκολυνθεί η διάδοση της γενετικής μηχανικής - επιδεινώνοντας την επισιτιστική και κλιματική κρίση.

Ο σκοπός της αναφοράς “Αντιμετωπίζωντας τη Monsanto” είναι να παρουσιάσει εκείνες τις μαρτυρίες και αναλύσεις που θα πρέπει να εισακουστούν από αυτούς που καθορίζουν τους τρόπους με τους οποίου θα διαχειρίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και της αειφορίας, καθώς και να εμπνεύσει και να ενώσει τους καταναλωτές, ακτιβιστές και κινήματα που είναι αποφασισμένοι να καταρρίψουν τη δύναμη της Monsanto. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να αποκτήσουν μια νέα προσέγγιση: με την ενδυνάμωση των τοπικών κοινοτήτων και βιώσιμων πρωτοβουλιών που μπορούν να καταστήσουν τις γ.τ. καλλιέργειες, τα φυτοφάρμακα και άλλες αγρο-βιομηχανικές πρακτικές παρωχημένες.

Η χρήση των γ.τ. καλλιεργειών καταστρέφει την αγροτική βιοποικιλότητα, ομογενοποιεί ισοπεδωτικά τα τρόφιμα και καταστρέφει την τοπική σχετική γνώση και πολιτισμό. Με αυτό τον τρόπο η κοινωνική ανισότητα, η φτώχεια και η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων ευδοκιμεί, μέσα στο πλαίσιο του υπάρχοντος νεοφιλελεύθερου, καπιταλιστικού τροφοπαραγωγικού συστήματος, το οποίο επικεντρώνεται στην παραγωγή κέρδους αντί της βιώσιμης παραγωγής.

 Ωστόσο, η διατροφική αυτονομία είναι μια πραγματική και εφικτή εναλλακτική λύση. Δεν είναι εφαρμόσιμη μόνο σε αγροτικές κοινότητες, αλλά μια πρακτική που μπορεί και πρέπει να ενσωματωθεί σε μια ευρύτερη προσέγγιση για την ανάπτυξη βιώσιμων συστημάτων παραγωγής τροφίμων. Συγκεντρώνοντας όλους εκείνους που αγωνίζονται ειδικότερα εναντία στη Monsanto και γενικότερα κατά του αγρο-βιομηχανικού μοντέλου μπορεί να βοηθήσει στο να αναπτύξουμε κοινούς στόχους και ένα κοινό όραμα το οποίο μπορεί να μετατρέψει τις κοινωνίες μας. Τώρα είναι η ώρα να δράσουμε ενάντια στη Monsanto.