Ένας διδακτικός μύθος και η απομυθοποίησή του...

Το βάζο της ζωής

(η δική μου παρέμβαση σ'αυτόν το μύθο, που είναι ίσως δημοφιλής στο Γέηλ ή την Οξφόρδη ή στα ονειρικά μονοπάτια της Γουόλ Στρητ, ακολουθεί μετά από την εξιστόρησή του.)

Ένας καθηγητής Πανεπιστημίου, στάθηκε μπροστά στους φοιτητές της τάξης του, της φιλοσοφικής σχολής, έχοντας μπροστά ένα μεγάλο βάζο και τρία σακουλάκια. Όταν η τάξη ησύχασε, χωρίς να πει τίποτα, άνοιξε το ένα σακουλάκι και άρχισε γεμίζει το βάζο με μπαλάκια του τένις. Όταν το γέμισε ως απάνω, κοίταξε τους μαθητές του και τους ρώτησε αν το βάζο είναι γεμάτο και εκείνοι συμφώνησαν.

Τότε ο καθηγητής πήρε το δεύτερο σακουλάκι που περιείχε χαλίκια και άρχισε να τα ρίχνει μέσα στο βάζο κουνώντας το δεξιά κι αριστερά και αυτά πήγαν και γέμισαν τα κενά ανάμεσα στις μπάλες του τένις. Όταν πια δεν χωρούσαν άλλα χαλίκια ρώτησε τους μαθητές αν το βάζο ήταν γεμάτο και αυτοί χαμογέλασαν και είπαν πως "τώρα είναι εντελώς γεμάτο!".

Ο καθηγητής στη συνέχεια πήρε το τρίτο σακουλάκι που περιείχε άμμο και αφού την έριξε στο βάζο, το κούνησε πάλι και γέμισε όλα τα κενά ανάμεσα στα χαλίκια και τα μπαλάκια του τένις. Ρώτησε τους μαθητές πάλι αν τώρα το βάζο ήταν γεμάτο, αυτοί άρχισαν να χαχανίζουν δυνατά και απάντησαν με ένα: "Ε, Ναι! Δε χωράει ούτε καρφίτσα πια!"

Τότε ο καθηγητής πήρε από την έδρα του την κούπα του με τον καφέ και την έριξε κι αυτή μέσα στο βάζο. Οι μαθητές πλέον γελούσαν απορημένοι και ρωτούσαν "που το πήγαινε" ο καθηγητής.

"Θα σας πω:" λέει ο καθηγητής.

«Θέλω να θεωρήσετε ότι το βάζο αντιπροσωπεύει τη ζωή σας.

Οι μπάλες του τένις είναι τα πλέον ιερά και σπουδαία πράγματα στη ζωή σας, όπως η οικογένεια, τα παιδιά σας, οι αξίες σας, η πατρίδα, οι φίλοι σας και οι αγαπημένοι σας άνθρωποι, πράγματα που ακόμα και όλα τα άλλα να χαθούν, αυτά είναι ικανά να γεμίσουν την ζωή σας.

Τα χαλίκια αντιπροσωπεύουν πράγματα σημαντικά, αλλά όχι πρώτης προτεραιότητας, όπως τη δουλειά σας, το αυτοκίνητό σας, το σπίτι σας, την περιουσία σας, την κοινωνική σας θέση, την ασφάλειά σας.

Η άμμος είναι άλλα μικρότερα πράγματα, όχι τόσο σημαντικά, όπως τα ρούχα σας, τα στολίδια σας, τα χόμπυ σας, τις ασχολίες σας, τις ώρες που σκοτώνετε έτσι για να ξεκουραστείτε και άλλα τέτοια.

Αν γεμίσετε το βάζο πρώτα με άμμο, δεν θα υπάρχει καθόλου χώρος για να βάλετε τις μπάλες του τένις και τα χαλίκια.

Το ίδιο ισχύει και για τη ζωή σας. Αν ξοδέψετε την ώρα σας και την ενέργειά σας για μικρoπράγματα δεν θα έχετε καθόλου χρόνο και δύναμη για τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα για σας πράγματα.

Φροντίστε τα μπαλάκια του τένις πρώτα και μετά τα χαλίκια. Όλα τα υπόλοιπα είναι άμμος»

"Πολύ ωραίο δίδαγμα κύριε, αλλά τι αντιπροσωπεύει η κούπα με τον καφέ που ρίξατε στο τέλος?"

Ο καθηγητής χαμογέλασε και είπε:

«Αυτό θέλει να σας θυμίσει πως όσο γεμάτη και να είναι η ζωή σας από προβλήματα και υποχρεώσεις, πάντα υπάρχει χώρος για ένα καφεδάκι με κάποιο φίλο»

Σχόλια δικά μου: κ. καθηγητά πολύ ωραία τα έχετε θέσει, αλλά προφανώς αυτή η διάλεξή σας έγινε προ καπιταληστρικής λαίλαπας, με τεχνηέντως κατασκευασμένες κρίσεις! (υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν προς αυτό το "μαγείρεμα" εκ προμελέτης, πολύ πριν σερβιριστεί η καυτή παγκοσμιοποιημένη σούπα στους λαούς). Ωστόσο, οφείλω να παραδεχτώ ότι αυτή η υπόθεση είχε και τα θετικά της: με την κατάρρευση των "παραδοσιακών καπιταλιστικών αξιών" ωσάν τραπουλόχαρτων (δηλ. ευτυχία= συσσώρευση αντικειμένων, καριέρα σε εταιρείες κατά προτίμηση αναγνωρίσιμες ή ως στέλεχος κάποιου επιστημονικού καρτέλ, διαρκής κι αλόγιστη κατανάλωση, lifestyle or die, εντυπωσιασμός κτλ κτλ), "ξεβρακώθηκαν" πολλοί και το πέσιμο των "μεταξωτών δανεικών βρακιών"  κι απέδειξε, σε πολύ μεγάλο ποσοστό, το ευπρόβλεπτο! Δηλαδή, " απ'έξω κούκλα κι από μέσα πανούκλα" ή "κάτω από τα βασιλικές-ακριβοραμμένες φορεσιές η απόλυτη γύμνια!"(πνευματική, διανοητική, ψυχική).
 Άρα, μπορώ να καταλάβω τον προσδιορισμό σας ως προς τα "σημαντικά, αλλά όχι πρώτης προτεραιότητας πράγματα" ("...όπως τη δουλειά σας, το αυτοκίνητό σας, το σπίτι σας, την περιουσία σας, (προφανώς όχι την πνευματική) την κοινωνική σας θέση, την ασφάλειά σας...") ή τα "μικρότερα αλλά όχι σημαντικά"("...όπως τα ρούχα σας, τα στολίδια σας, τα χόμπυ σας, τις ασχολίες σας, τις ώρες που σκοτώνετε έτσι για να ξεκουραστείτε", λες και ο άνθρωπος δεν έχει δικαίωμα στην ξεκούραση, το διαλογισμό, τη Σιωπή!), μόνο αν τα φοιτητούδια σας προέρχονται όλα σχεδόν από μεγαλοαστικές οικογένειες, ήταν παιδιά μπαμπάδων με υψηλές θέσεις στη μηχανή που πλάθει την κοινωνική εκμετάλλευση κι ανισότητα, ή έκαναν κάποιο must μεταπτυχιακό στην (αμπελο)φιλοσοφία, ώστε όταν αναλάβουν τις θέσεις τους στις "εξέχουσες θέσεις" της κοινωνικής πυραμίδας (μετά από τις κυρίως σπουδές σε first class πανεπιστήμια-στρατολογητήρια στελεχών), να μπορούν να εντυπωσιάζουν τα ακροατήρια (ή να "τη λένε", σε στυλ διανοητικής κόντρας, ο ένας στον άλλο, διασκεδάζοντας) με τα βαθυστόχαστα αερολογήματα και τις σοφιστείες τους!
 Αλήθεια κύριε προφέσορα, τυχαία διαλέξατε τις μπάλες του τένις ως σύμβολο που έχει να κάνει "με τα πλέον ιερά και σπουδαία πράγματα στη ζωή τους", επειδή το ευγενές αυτό άθλημα τους είναι ίσως πολύ οικείο; Γιατί δεν διαλέξατε , ας πούμε, κάτι άλλο πιο ταπεινό και πιο φυσικό (σαν τα χαλίκια ή η την άμμο), όπως ξερά φύλλα που έχουν πέσει από τα δέντρα, στο δυνατό φύσημα του αέρα;
 Όσο για το κλείσιμο της, γεμάτης από υλιστική ανατριχίλα, αλλά και "γενναίο πνευματικό μπόλιασμα", διάλεξής σας: "...όσο γεμάτη και να είναι η ζωή σας από προβλήματα και υποχρεώσεις, πάντα υπάρχει χώρος για ένα καφεδάκι με κάποιο φίλο",θα προτιμούσα να κλείνατε με τη διαπίστωση (αλλά αυτό είναι ίσως too much για τα φοιτητούδια σας και προφανώς έρχεται σ'αντίθεση με το "πακέτο" του επαγγελματικού τους προσανατολισμού) ότι πάντα υπάρχει χώρος (στο μυαλό και την καρδιά) και χρόνος ΝΑ ΣΚΕΦΤΟΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΒΟΗΘΑΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ και να είμαστε στο πλευρό των φίλων μας όποτε μας έχουν ανάγκη και όχι μόνο τότε! Ένα ψωροκαφεδάκι, στο "μπρέηκ από τις μπίζνες" ή όποτε το θυμηθούμε, δε φτάνει κύριε καθηγητά μου...

                                         ανιχνευτής