...Η αλληλεγγύη που ανακαλύφθηκε σε όλες ανεξαιρέτως τις προκρατικές
κοινωνίες υπήρξε -και παραμένει- άλλωστε το βασικότερο επιστημονικό
επιχείρημα του αναρχισμού για την μή αναγκαιότητα της εξουσίας. Οι μόνοι
που θέλουν να μας πείσουν περί του δήθεν αναλλοίωτου της ανθρώπινης
φύσης είναι οι εξουσίες: μας θέλουν «αναλλοίωτα» ανεπαρκείς , ατελείς
και ανίκανους να ζήσουμε χωρίς την κηδεμονία τους, για απολύτως
ευνόητους λόγους.
Θ.Λ.
Εκτενή αποσπάσματα από ένα εξαιρετικό άρθρο του YΠΝΟΒΑΤΗ (Θοδωρή Λαμπρόπουλου) με τίτλο: "Τα πάντα είναι θέμα αισθητικής". Το βίντεο στο τέλος της ανάρτησης είναι από εμάς...
Μήπως τα πάντα σε αυτόν τον κόσμο είναι ζήτημα ενός αισθητικού «ενστίκτου» και όχι απλώς γούστου; Οι χίππυς είχαν ένα σύνθημα επικούρειας φιλοσοφικής έμπνευσης: «κάνετε έρωτα, όχι πόλεμο». Αυτό δεν είναι τόσο απλοϊκό όσο ακούγεται. Τείνω να πιστέψω ότι το κυριότερο πρόβλημα της εποχής μας δεν είναι απλώς πολιτικό, οικονομικό κλπ. αλλά αισθητικό.
Η εποχή μας είναι αντιαισθητική. Δεδομένου ότι η αισθητική λειτουργία στα ανώτερα θηλαστικά πηγάζει από το ερωτικό ένστικτο (και στον άνθρωπο μετασχηματίζεται σε τέχνη, αρχιτεκτονική, ένδυση κλπ.), η εποχή μας είναι αντιαισθητική ακριβώς επειδή είναι αντιερωτική.
Ένα καλό παράδειγμα του πόσο αντιερωτική είναι η εποχή μας μπορούμε να δούμε στον τρόπο που φέρεται στα παιδιά. Η «παιδεία» παράγει μαζικά εργασιακά εργαλεία, διαρκώς αγχωμένα και ανταγωνιζόμενα μεταξύ τους. Τους γαμάει το μέλλον, αφού προηγουμένως τους έχει γαμήσει την ψυχική τους υγεία.
.........................
Επειδή η εποχή μας είναι αντιερωτική είναι και αντιαισθητική και αντιστρόφως. Η αισθητική διαπαιδαγώγηση αυτού του κόσμου είναι ένα κομμάτι «αγοράς», το οποίο έχει εκχωρηθεί σε ψυχικά σακάτηδες “ειδικούς”, σε μόδιστρους και “στυλίστες”, σε “συμβούλους” και σε κατασκευαστές μαζικών προτύπων με ημερομηνία λήξης. Περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σε αντιαισθητικούς χώρους, κάνουμε αντιαισθητικά επαγγέλματα, βάζουμε αντιαισθητικά χρονοδιαγράμματα, συμπεριφερόμαστε αντιαισθητικά -π.χ. στη φύση- σκεφτόμαστε αντιαισθητικά, χαιρόμαστε, ή λυπόμαστε αντιαισθητικά. Και μετά παραπονούμαστε για τη «μοναξιά» και για τον μαρασμό των ερωτικών σχέσεων.
......................
Η πνευματική και ψυχολογική βάση κάθε επανάστασης πρέπει να είναι αισθητική ώστε, να μην παραχθούν άλλα εκτρώματα που απλώς θα διαδεχθούν τα παλιά. Ο καπιταλισμός είναι αντιαισθητικός γιατί, είναι ένα σύστημα που βασίζεται στις «αρπαχτές» και στον ανταγωνισμό και όχι στη γνήσια δημιουργία. Όσο υπάρχει, θα υπάρχουν και «κρίσεις» όπου θα τρέχουμε πανικόβλητοι να ξαναμαζέψουμε τα κομμάτια της ζωής μας (όπως σήμερα). Η περίφημη «κατάσταση ισορροπίας» της αγοράς είναι απλώς μια υπόθεση εργασίας για τους πρωτοετείς φοιτητές οικονομικών, ή ένας ευσεβής πόθος των οικονομολόγων (από τον οποίο σπάνια απαλλάσσονται). Αυτό σημαίνει ότι όσες φορές κι αν «λύνουμε» πρόσκαιρα το πρόβλημα, θα το ξαναβρίσκουμε πάντοτε μπροστά μας.
Κατά συνέπεια τα πολιτικά, οικονομικά, επαγγελματικά και εκπαιδευτικά μας κριτήρια πρέπει να γίνουν κατά κύριο λόγο αισθητικά. Από εκεί και μετά τα πράγματα θα πάρουν τον δρόμο τους. Δεν χρειαζόμαστε άλλες αντιαισθητικές «αντικαπιταλιστικές» ιδεολογίες, που είναι το ίδιο αρρωστημένες με αυτό εναντίον τού οποίου φτιάχτηκαν για να πολεμήσουν. Δεν χρειαζόμαστε άλλα σκυθρωπά, αγχωμένα, και σκληρά με τον εαυτό τους πλάσματα. Χρειαζόμαστε έναν κόσμο από ελεύθερους και υπερήφανους ανθρώπους, χωρίς θεούς κι αφέντες και αυτό είναι κατεξοχήν αισθητικό και όχι απλά ιδεολογικό, πολιτικό, ή οικονομικό ζητούμενο.
......................
Αν η Αναγέννηση κατόρθωσε να εξανθρωπίσει –έστω και
σε ένα επιφανειακό εικαστικό επίπεδο- τον καθολικισμό, οι κακόγουστες
βυζαντινές τοιχογραφίες των βλοσυρών χριστιανών αγίων με τον σκοτεινό
χρωματισμό τους και την έλλειψη προοπτικής, μοιάζουν ευεξήγητα με τα
ζωγραφικά, ή φωτογραφικά πορτραίτα του Λένιν, του Χίτλερ, του Μαρξ, του Τρότσκυ, του Μάο κ.α. Ακόμα
και τα χριστιανικά αγιολόγια και οι αστείοι βίοι αγίων μοιάζουν με την
εξίσου απλοϊκή «λογοτεχνία» (βλ. π.χ. «Πώς δενότανε τ’ ατσάλι» τού Ν.
Οστρόφσκι), ή κινηματογράφο του λεγόμενου “σοσιαλιστικού ρεαλισμού”
.....................
Θ.Λ.
Εκτενή αποσπάσματα από ένα εξαιρετικό άρθρο του YΠΝΟΒΑΤΗ (Θοδωρή Λαμπρόπουλου) με τίτλο: "Τα πάντα είναι θέμα αισθητικής". Το βίντεο στο τέλος της ανάρτησης είναι από εμάς...
Μήπως τα πάντα σε αυτόν τον κόσμο είναι ζήτημα ενός αισθητικού «ενστίκτου» και όχι απλώς γούστου; Οι χίππυς είχαν ένα σύνθημα επικούρειας φιλοσοφικής έμπνευσης: «κάνετε έρωτα, όχι πόλεμο». Αυτό δεν είναι τόσο απλοϊκό όσο ακούγεται. Τείνω να πιστέψω ότι το κυριότερο πρόβλημα της εποχής μας δεν είναι απλώς πολιτικό, οικονομικό κλπ. αλλά αισθητικό.
Η εποχή μας είναι αντιαισθητική. Δεδομένου ότι η αισθητική λειτουργία στα ανώτερα θηλαστικά πηγάζει από το ερωτικό ένστικτο (και στον άνθρωπο μετασχηματίζεται σε τέχνη, αρχιτεκτονική, ένδυση κλπ.), η εποχή μας είναι αντιαισθητική ακριβώς επειδή είναι αντιερωτική.
Ένα καλό παράδειγμα του πόσο αντιερωτική είναι η εποχή μας μπορούμε να δούμε στον τρόπο που φέρεται στα παιδιά. Η «παιδεία» παράγει μαζικά εργασιακά εργαλεία, διαρκώς αγχωμένα και ανταγωνιζόμενα μεταξύ τους. Τους γαμάει το μέλλον, αφού προηγουμένως τους έχει γαμήσει την ψυχική τους υγεία.
.........................
Επειδή η εποχή μας είναι αντιερωτική είναι και αντιαισθητική και αντιστρόφως. Η αισθητική διαπαιδαγώγηση αυτού του κόσμου είναι ένα κομμάτι «αγοράς», το οποίο έχει εκχωρηθεί σε ψυχικά σακάτηδες “ειδικούς”, σε μόδιστρους και “στυλίστες”, σε “συμβούλους” και σε κατασκευαστές μαζικών προτύπων με ημερομηνία λήξης. Περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σε αντιαισθητικούς χώρους, κάνουμε αντιαισθητικά επαγγέλματα, βάζουμε αντιαισθητικά χρονοδιαγράμματα, συμπεριφερόμαστε αντιαισθητικά -π.χ. στη φύση- σκεφτόμαστε αντιαισθητικά, χαιρόμαστε, ή λυπόμαστε αντιαισθητικά. Και μετά παραπονούμαστε για τη «μοναξιά» και για τον μαρασμό των ερωτικών σχέσεων.
......................
Η πνευματική και ψυχολογική βάση κάθε επανάστασης πρέπει να είναι αισθητική ώστε, να μην παραχθούν άλλα εκτρώματα που απλώς θα διαδεχθούν τα παλιά. Ο καπιταλισμός είναι αντιαισθητικός γιατί, είναι ένα σύστημα που βασίζεται στις «αρπαχτές» και στον ανταγωνισμό και όχι στη γνήσια δημιουργία. Όσο υπάρχει, θα υπάρχουν και «κρίσεις» όπου θα τρέχουμε πανικόβλητοι να ξαναμαζέψουμε τα κομμάτια της ζωής μας (όπως σήμερα). Η περίφημη «κατάσταση ισορροπίας» της αγοράς είναι απλώς μια υπόθεση εργασίας για τους πρωτοετείς φοιτητές οικονομικών, ή ένας ευσεβής πόθος των οικονομολόγων (από τον οποίο σπάνια απαλλάσσονται). Αυτό σημαίνει ότι όσες φορές κι αν «λύνουμε» πρόσκαιρα το πρόβλημα, θα το ξαναβρίσκουμε πάντοτε μπροστά μας.
Κατά συνέπεια τα πολιτικά, οικονομικά, επαγγελματικά και εκπαιδευτικά μας κριτήρια πρέπει να γίνουν κατά κύριο λόγο αισθητικά. Από εκεί και μετά τα πράγματα θα πάρουν τον δρόμο τους. Δεν χρειαζόμαστε άλλες αντιαισθητικές «αντικαπιταλιστικές» ιδεολογίες, που είναι το ίδιο αρρωστημένες με αυτό εναντίον τού οποίου φτιάχτηκαν για να πολεμήσουν. Δεν χρειαζόμαστε άλλα σκυθρωπά, αγχωμένα, και σκληρά με τον εαυτό τους πλάσματα. Χρειαζόμαστε έναν κόσμο από ελεύθερους και υπερήφανους ανθρώπους, χωρίς θεούς κι αφέντες και αυτό είναι κατεξοχήν αισθητικό και όχι απλά ιδεολογικό, πολιτικό, ή οικονομικό ζητούμενο.
......................
Η αισθητική του ανθρωπισμού: Οι
αυθεντικές επαναστάσεις έφερναν πάντα, μεταξύ άλλων, έναν νέο τρόπο
μετεπαναστατικής καλαισθησίας. Αυτό θα πρέπει να αποτελεί και το
κριτήριο της αυθεντικότητάς τους.
Κατά την αρχαϊκή περίοδο, το κύμα των δημοκρατικών
επαναστάσεων στις ελληνικές πολιτείες (αυτές τις πολιτείες, που τόσο
πολύ κομπλεξάρησαν τον περιθωριακό τυραννόφιλο Πλάτωνα και τους
επιγόνους του), οδήγησε στην κλασική αισθητική και δημιούργησε τα
αισθητικά πρότυπα του σημερινού δυτικού
κόσμου. Οι αρχαίοι έλληνες ήσαν οι ιδρυτές του ανθρωπισμού και άρα μιας
νέας αισθητικής τόσο στην τέχνη, όσο και στην πολιτική σκέψη.
Κανείς πιο πριν δεν είχε απεικονίσει τον άνθρωπο με
τέτοια πληρότητα, ποίηση, θέατρο, εικαστικές τέχνες, φιλοσοφία,
πολιτική αναζήτηση. Πριν από αυτούς επικρατούσε η καταπλακωτική
αισθητική των αφροασιατικών μοναρχιών. Μετά από αυτούς ο κόσμος
πισωγύρισε στον ανατολικό σκοταδισμό, στη χριστιανική, ή στην ισλαμική
εκδοχή του, τον οποίο ακόμα δεν έχει αποβάλλει εντελώς, ούτε κι έχει
διαφύγει οριστικά τον κίνδυνο ενός νέου ιστορικού πισωγυρίσματος.
......................
Η αισθητική των φασισμών: Αντίθετα, ο χριστιανισμός – και ειδικά η ανατολική αυτοαποκαλούμενη “ορθοδοξία” του- δημιούργησε
μια αισθητική μουντή και κατηφή. Μια αισθητική που αντανακλούσε ακριβώς
το εφιαλτικό ιδεώδες του χριστιανισμού για τον άνθρωπο. Την ίδια
ακριβώς αισθητική υιοθέτησαν και ο λενινισμός, ή ο ναζισμός.
.....................
Δεν είναι τυχαίο που όλες αυτές οι ιδεολογίες – ανεξάρτητα από τον θρησκευτικό, ή πολιτικό μανδύα με τον οποίο επενδύθηκαν- μοιράζονται
τη ίδια απαξιωτική ιδέα για τον άνθρωπο και που στις επικράτειές τους
βασίλεψαν ο τρόμος και οι τεχνικές μαζικού θανάτου.