"Captain Fantastic", μια κινηματογραφική απόλαυση!

Πρόσφατα είδαμε μια αμερικανική ταινία από αυτές που σου προσφέρουν "ελκυστική τροφή" για τη σκέψη και τις μνημονεύεις για καιρό, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις ανησυχίες σου πάντα. Το "Captain Fantastic", του 2016, σε εμπνευσμένο σενάριο και σκηνοθεσία του Mατ Ρος και με κεντρικό πρωταγωνιστή έναν από τους πιο αξιόλογους σύγχρονους Αμερικανούς ηθοποιούς: τον Βίγκο Μόρτενσεν.
Μια ασφαλώς αντισυμβατική και αντικομφορμιστική ταινία, με το στοιχείο της σάτιρας να κάνει αισθητή την παρουσία του και με διαλόγους (ή μονόλογους) που σου προξενούν εντύπωση και συχνά θαυμασμό.

 Ένας αριστεριστής και με χίπικες καταβολές πατέρας, καταλήγει να μεγαλώνει τα έξι παιδιά του (από 7-8 έως 18 ετών) μόνος μετά και τη σοβαρή αρρώστια της συζύγου με την οποία είχαν πάρει από κοινού την απόφαση να μεγαλώσουν τα παιδιά τους με συγκεκριμένο τρόπο. Η διαφορετική αυτή οικογένεια ζει σαν τους σύγχρονους Ροβινσώνες μέσα στην οργιαστική αμερικανική φύση, αποκομμένη από τα "πολιτισμικά δηλητήρια" (κατά την πεποίθησή τους και κατά τη δικιά μας επίσης) του υπερκαταναλωτικού, εντελώς ηλίθιου στην οργάνωσή του, αστικού τρόπου ζωής. Ο πατέρας και δάσκαλος συνάμα διδάσκει από πολύ μικρή ηλικία στα παιδιά του τα πάντα σχεδόν (κάτι που το είχε ξεκινήσει με τη σύζυγό του), αυστηρά επιλεκτικά: λογοτεχνία, φιλοσοφία, στοιχεία πολιτικών επιστημών, μουσική, μαθηματικά και θεωρητική φυσική, αλλά και τακτικότατη ενασχόληση με το κυνήγι άγριων ζώων, τη μάχη σώμα με σώμα, την αναρρίχηση και την καλλιέργεια της γης (ιδού το original "survivor"), και πάνω απ'όλα με την άσκηση της τέχνης του διαλόγου, χρησιμοποιώντας προσεχτικά επιχειρήματα κι αντεπιχειρήματα και μαθαίνοντάς τα πρωτίστως  να "μιλάνε με τ' αυτιά"! Μην κρύβοντας ο πατέρας τίποτα (και αγνοώντας τον όρο "θέματα ταμπού") στις απολαυστικές συζητήσεις ακόμα και με τα μικρότερα παιδιά του. Συζητήσεις που συχνά έχουν το χαρακτήρα συγκέντρωσης φυλής ινδιάνικης γύρω από τη νυχτερινή φωτιά.

Ο πατέρας-δάσκαλος και φιλόσοφος μετατρέπει ωστόσο τα παιδιά του σε κάτι σαν εντυπωσιακά πολύξερα και πολυτάλαντα "φρικιά", απροσάρμοστα για την συντηρητική κοινωνία της "κανονικότητας" (των "πολιτισμένων φρικιών" για εμάς) και της συναίνεσης στα σύγχρονα αστικά κελεύσματα και μοντέλα ζωής και στους "αναγκαίους συμβιβασμούς". Κάτι που αποδεικνύεται όταν η πολύτεκνη οικογένεια αναγκάζεται να αναμιχθεί με την υπόλοιπη κοινωνία (από την οποία ζούσε πλήρως αποκομμένη, σαν "μέσα σε γυάλα", ενώ τα παιδιά δεν χρειάζονταν να πηγαίνουν στα συμβατικά σχολεία-πράγμα βέβαια νομικώς κολάσιμο) για μια πολύ σοβαρή οικογενειακή υπόθεση, γεγονός που βάζει τη συνοχή της σε δοκιμασία...
 Ο πατέρας δεν διστάζει, όταν το οφείλει στον εαυτό και τα παιδιά του, να αναγνωρίσει και να παραδεχτεί τα δικά του λάθη, κάτι που
εκείνα το εκτιμούν και φροντίζουν να το δείξουν. Μια σχέση που φαίνεται να πατάει πάνω στα γερά θεμέλια του σεβασμού της προσωπικότητας των μελών της και της απεριόριστης εκτίμησης κι εμπιστοσύνης (η οποία κερδίζεται, ΔΕΝ επιβάλλεται!) που τρέφουν τα παιδιά προς τους γονείς και μέντορές τους.

Εμείς να πούμε ότι κλίνουμε περισσότερο προς το μοτίβο των βιβλίων του Έρμαν Έσσε, κάτι που σύμφωνα με τη γνώμη μας ίσως επιχειρεί να επισημάνει και ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης, κατά το ξετύλιγμα της πλοκής της εξαιρετικής του ταινίας: αν θες να "αγιάσεις" (φυσικά και δεν το αναφέρουμε με την για εμάς απεχθή, όπως και για ολόκληρη την άθεη οικογένεια της ταινίας, θρησκευτική έννοια του όρου) τότε πρέπει να αναμιχθείς με την κοινωνία μέσα στους κόλπους της, βιώνοντας και δημιουργώντας αναπόφευκτη αλληλεπίδραση. Και να ζήσεις τη ζωή σου με τον τρόπο που εσύ διαλέγεις, σαν να κολυμπάς πεισματικά ενάντια στο ρεύμα μέσα σε ένα ποτάμι που μεταφέρει στη ροή του πολλά σκουπίδια και κάνοντας όλες τις επιλογές που μιλάνε στην καρδιά σου. Ακόμα κι αν υπάρχει τίμημα-που πάντα υπάρχει. Έστω κι αν χρειαστεί να κάνεις και κάποιες μικρές "παραχωρήσεις", φυλάγοντας όμως, ακόμη και μέσα σε αυτές, σαν κόρη οφθαλμού την ατομικότητα και την ακεραιότητά σου απέναντι σε κάθε είδους πειρασμό που οδηγεί στην πνευματική φτήνεια, την χυδαιότητα, τη "βολή" της παραίτησης ή της ενσωμάτωσης σε κάποια αγέλη, από τα πολλά εκείνα είδη που αποτελούν βαρίδια στην εξελικτική πορεία του ανθρώπου. Μια, με άλλα λόγια, "προσωπική όαση" μέσα στην έρημο, την οποία και δεν φοβάσαι να διασχίσεις για να βγεις από μέσα της (θυμίζω εδώ και αυτή την ποιητική μου απόπειρα: Το προσωπικό μου "κουκκούλι"). Αποτελώντας κι ένα παράδειγμα για τους άλλους και πιθανώς κερδίζοντας και την πολύτιμη συντροφιά συνοδοιπόρων...
 Τα λόγια-συμβουλές του πατέρα προς τον μεγάλο γιο στο αεροδρόμιο, ο οποίος ετοιμάζεται να ανοίξει τα φτερά του μακριά από την οικογενειακή φωλιά, σε μέρη που επέλεξε τυχαία στο χάρτη, είναι χαρακτηριστικά της "οικογενειακής νοοτροπίας": 'Οταν κάνεις σεξ με μια γυναίκα να είσαι ευγενής και να την ακούς. Να της φέρεσαι με σεβασμό κι αξιοπρέπεια κι ας μην την αγαπάς. Να λες πάντα την αλήθεια και να είσαι πάντα ευγενικός. Ζήσε κάθε σου μέρα σαν να ήταν η τελευταία σου. Απόλαυσέ το. Να'σαι περιπετειώδης, γενναίος, μα να το χαρείς, περνάει γρήγορα. Μην πεθάνεις!

 Κλείνω παραθέτοντας μια πανέμορφη σκηνή της ταινίας και συνάμα μια υπέροχη διασκευή του κλασικού ροκ ύμνου "Sweet child of mine" των Guns'n'Roses. Πατέρας και παιδιά, αποφασίζουν να σεβαστούνε την τελευταία επιθυμία της μητέρας, μια βουδίστρια που αναγνώριζε το βουδισμό ως φιλοσοφία κι όχι ως "το επικίνδυνο παραμύθι των θρησκειών, που σπέρνουν το φόβο κι επιβάλλουν την υπακοή στους αθώους και τους αδαείς" και ήταν ενάντια σε κάθε οργανωμένη μορφή θρησκείας-κόλαφο της ανθρώπινης φύσης και της ίδιας της ελευθερίας. Κι έτσι, σύμφωνα και με τη διαθήκη που η ίδια άφησε, ξεθάβουν τη σορό της, κρυφά, από τον τάφο της χριστιανικής κηδείας που επέλεξε με το έτσι θέλω να της κάνει ο πάμπλουτος πατέρας της και την αποτεφρώνουν σε μια παγανιστικού τύπου και μουσικής πανδαισίας τελετή,  "μια γιορτή του κύκλου της ζωής με μουσική και χορό". Και στη συνέχεια, πάντα σύμφωνα με τις επιθυμίες της μητέρας, η οικογένεια μεταφέρει τις στάχτες σε "μια τοποθεσία δημόσια και υπερπληθή, όπου άμεσα και άνεϋ τελετουργίας τις απορροφάει το καζανάκι της εγγύτερης τουαλέτας"..! Γουάου!*

Μια ταινία που τόσο μας άρεσε και σας την προτείνουμε μέσα από αυτή την ανάρτηση. Μια ταινία που απέσπασε και το βραβείο κοινού στα φεστιβάλ της Ρώμης, του Κάρλοβι Βάρι και της Ντοβίλ και αυτό της σκηνοθεσίας του τμήματος Ένα Κάποιο Βλέμμα των Κανών.

ανιχνευτής

* Aυτό θα πει χιούμορ, πηγαίο κι ενίοτε "ανελέητο", χιούμορ μέχρι το τέλος της ζωής. Χιούμορ που στρέφει τα σατιρικά πυρά του και προς τον ίδιο τον εαυτό, την ίδια την ύπαρξη ολόκληρη! Αλλά το χιούμορ κι ο αυτοσαρκασμός (με μέτρο βεβαίως ο δεύτερος γιατί κι αυτός, σε υπερβολικές και άνεϋ ουσίας δόσεις, μπορεί να καταντήσει επιβλαβές κουσούρι) δεν αποτελεί ιδιότητα των ατόμων που παίρνουν τον εαυτούλη τους πάρα πολύ στα σοβαρά. Όπως ας πούμε πολιτικοί, πρόεδροι και μεγαλοστελέχη εταιρικών οντοτήτων και φυσικά ιερείς κάθε οργανωμένης θρησκείας. Κι όταν ή όποτε χαμογελούν το κάνουν με αποκρουστικό ύφος και σφιγμένα δόντια...