Νίτσε - τα ελεύθερα πνεύματα δεν χρειάζονται προσκολλήσεις...

μια μικρή εισαγωγή του ανιχνευτή:

Φρειδερίκος Νίτσε!

Αναμφισβήτητα, ένας από τους μεγαλύτερους φιλόσοφους όλων των εποχών. Αιρετικός για το πνεύμα της εποχής του (μέσα προς τέλη του 19ου αιώνα), μια εποχή μεγάλων πολιτικών αναταραχών, κοινωνικών ανακατατάξεων και πνευματικών αναζητήσεων.

Ο "ευγενέστερος των θνητών" όπως τον έχει αποκαλέσει και ο σπουδαίος-και παρεξηγημένος λόγω του τρόπου επιλογής θανάτου, αλλά αυτό δεν είναι εδώ το θέμα μας, καθηγητής και φιλόσοφος Δ.Λιαντίνης (το βιβλίο του οποίου "Γκέμμα" είναι πραγματικά μνημειώδες).

Πολυγραφότατος και συχνά αινιγματικός. Ο στοχασμός του είναι συγκλονιστικά ανατρεπτικός, καινοτόμος, διεισδυτικός ως το μεδούλι των πραγμάτων. Μέχρι και ελιτιστή τον έχουν αποκαλέσει, κρίνοντάς τον κοντόφθαλμα, απελπιστικά επιφανειακά και κάτω από το περιοριστικό πέπλο της ιδεολογικής στράτευσης.

Όπως και στην εποχή του, παραμένει και σήμερα ενοχλητικός για όλους εκείνους που χτίζουν επιστημονικές καριέρες και θεμελιώνουν φιλοσοφικές σχολές ή πολιτικά μαντριά, πατώντας πάνω στη μετριότητα και τη μικρότητα, τα πιο χυδαία ένστικτα και τους πιο ευτελείς πόθους. Εμπνευστής για όσους επιθυμούν διακαώς να ξεφύγουν απ'την τυραννία της μικροψυχίας και της μιζέριας και ν'ανοίξουν πανιά για τα πιο συναρπαστικά μέρη του πνεύματος και τα πιο δύσβατα μονοπάτια της ψυχής. Πέρα από συναινετικές πραγματικότητες που χαρακτηρίζουν τα κοπάδια, συμβάσεις κάθε είδους και "σκόντο" ακόμα και σ'αυτό που θα πρεπε να είναι η πιο ιερή αποστολή κάθε ανθρώπινου όντος: το πνεύμα...

Βιβλία του όπως τα "Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα" και "Πέρα από το καλό και το κακό" με έχουν επηρεάσει προσωπικά όσο λίγα.
 Από το δεύτερο που ανέφερα παραθέτω κάποια πολύ χαρακτηριστικά αποσπάσματα, επίκαιρα τόσο όσο θα υπάρχει (και θα παλινδρομεί ανάμεσα σε τόνους μπάζων) το ανθρώπινο είδος:

"...Πρέπει να θέσει υπό έλεγχο κανείς τον εαυτό του για να διαπιστώσει αν είναι προορισμένος για ανεξαρτησία και διοίκηση. Και πρέπει να το κάνει αυτό την κατάλληλη στιγμή. Δεν πρέπει να αποφύγει κανείς τους ελέγχους του, αν και ίσως είναι το πιο επικίνδυνο παιχνίδι που μπορεί να παίξει κανείς και τελικά είναι έλεγχοι που γίνονται μπροστά σε μας ως μάρτυρες και σε κανέναν άλλο δικαστή.
 Να μην προσκολλώμαστε σε ένα πρόσωπο:



κι ας είναι το πιο αγαπημένο-κάθε πρόσωπο είναι μια φυλακή και μαζί μια γωνιά.
 Να μην προσκολλώμαστε σε μια πατρίδα: κι ας είναι η πιο βασανισμένη κι ας χρειάζεται επειγόντως βοήθεια - είναι ήδη λιγότερο δύσκολο να αποκόψει κανείς την καρδιά του από μια θριαμβεύουσα πατρίδα (σημείωση: εκείνη την εποχή η Γερμανία, πατρίδα του Νίτσε, αναδεικνυόταν σε μεγάλη δύναμη).
 Να μην προσκολλώμαστε σε ένα αίσθημα οίκτου: έστω κι αν πρόκειται για ανώτερους ανθρώπους των οποίων το σπάνιο μαρτύριο και την αίσθηση του αβοήθητου μπορέσαμε να δούμε κατά τύχη.
 Να μην προσκολλώμαστε σε μια επιστήμη: έστω κι αν μας γοητεύει  με τις πιο πολύτιμες ανακαλύψεις που φαινομενικά κρατήθηκαν για μας.
 Να μην προσκολλώμαστε στην ίδια μας την απόσπαση, σ'εκείνο το φιλήδονο ξεμάκρεμα και ξένωση του πουλιού, που πετά ολοένα περισσότερο στα ύψη, ώστε να βλέπει ολοένα περισσότερα πράγματα κάτω του - ο κίνδυνος εκείνου που πετάει.
 Να μην προσκολλώμαστε στις ίδιες μας τις αρετές και να γινόμαστε ως σύνολο θύματα κάποιου μέρους του εαυτού μας, για παράδειγμα "της φιλοξενίας" μας, που είναι ο κίνδυνος των κινδύνων για ανώτερες και πλούσιες ψυχές, οι οποίες ξοδεύονται σπάταλα, σχεδόν αδιάφορα και φέρνουν την αρετή της γενναιοδωρίας στο σημείο να γίνει ελάττωμα.
 Πρέπει να ξέρουμε πώς να συντηρούμε τον εαυτό μας: αυτή είναι η καλύτερη δοκιμή της ανεξαρτησίας".

Και κάποια γνωμικά από το ίδιο βιβλίο ("Πέρα από το καλό και το κακό"):

"Η αγάπη για έναν είναι βαρβαρότητα: γιατί εφαρμόζεται σε βάρος όλων των άλλων. Το ίδιο ισχύει και για την αγάπη για τον Θεό".

"Δεν υπάρχουν καθόλου ηθικά φαινόμενα, αλλά μόνο μια ηθική ερμηνεία των φαινομένων".

"Όποιος παλεύει με τέρατα, πρέπει να προσέξει να μη γίνει τέρας. Κι όταν κοιτάς πολλή ώρα μέσα σε μια άβυσσο, κοιτάει και η άβυσσος μέσα σε σένα".