Διαστρική Νοημοσύνη

Το άστρο τύπου-G, ο Ήλιος μας, είναι ένα μικρό και συνηθισμένο άστρο, ένα μονάχα ανάμεσα σε πολλά δισεκατομμύρια ήλιους, που αποτελούν απλώς τον Γαλαξία μας. Ο Γαλαξίας μας δεν είναι και τόσο αξιόλογος, είναι απλώς ακόμη ένας ανάμεσα σε τρισεκατομμύρια άλλους γαλαξίες, που βρίσκονται διάσπαρτοι στο ανυπολόγιστο χάος του διαστήματος. Αυτήν τη στιγμή, εδώ που καθόμαστε, βρισκόμαστε τόσο μακριά από το κέντρο του Γαλαξία μας, σε κάποια απόμερη γωνιά του, ώστε το φως (ταξιδεύοντας με 186.000 μίλια το δευτερόλεπτο) χρειάζεται κάπου 30.000 χρόνια για να φτάσει σε μάς από εκεί. Ζούμε πάνω σ’ έναν κόσμο ανάμεσα σε αναρίθμητους άλλους, σε έναν κόκκο άμμου στην αχανή αμμουδιά του Σύμπαντος. Δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτε για την φύση του χώρου και του χρόνου και για τις διαστάσεις τους, για το μυστήριο της συνείδησης και για το θαύμα της νοημοσύνης και του πολιτισμού. Στην κοσμική προοπτική, δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος για να νομίζουμε μέσα στη στιγμιαία αφέλεια μας (έναν πολιτισμό που είναι ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου για την πλανητική εξέλιξη) ότι είμαστε οι πρώτοι, ή οι τελευταίοι, ή οι καλύτεροι.

Πιστεύω πως είναι σωστό να συμφωνήσει κανείς με όλους εκείνους τους σύγχρονους διανοητές, που μιλούν για έναν τεράστιο αριθμό διαφορετικών ζωικών ειδών από εξωγήινα περιβάλλοντα. Κάποιος δεν έχει παρά να ρίξει μια ματιά στον απίστευτο αριθμό ζωικών όντων που υπάρχουν απλώς στο δικό μας πλανήτη. Και παρ’ όλο που ο άνθρωπος δεν είναι το μόνο νοήμων ζωικό είδος στη Γη, είναι το κυρίαρχο, για πολλούς λόγους. Κατά την γνώμη μου, ο πιο σημαντικός απ’ αυτούς είναι ότι ο άνθρωπος κατέχει την τέχνη του Κώδικα Επικοινωνίας, δηλαδή της ομιλίας και της γραφής, άρα της μετάδοσης της γνώσης, άρα της συλλογικής εξέλιξης και του πολιτισμού.

Α, κι υπάρχουν αμέτρητα δισεκατομμύρια άλλοι γαλαξίες εκεί έξω, κάτι που κάνει τον γράφοντα να μοιάζει σαν κάτι απείρως μικρότερο από μια ψείρα. Αν π.χ. αυτό το περιοδικό που διαβάζεις τώρα, είναι το γνωστό Σύμπαν, φαντάσου ότι τότε εσύ κατοικείς κάπου μέσα στην τελεία αυτής της πρότασης .

Για να κατανοήσουμε τα νοήμονα όντα στη Γη και στο Σύμπαν, πρέπει πάνω από όλα να βρούμε έναν ορισμό του τί ακριβώς εννοούμε όταν λέμε «Νοημοσύνη». Ψάχνοντας να βρω έναν όσο πιο ψύχραιμο και περιφραστικό ορισμό, καταλήγω ότι ίσως θα μπορούσαμε να πούμε: Η Νοημοσύνη είναι ένας καλύτερος τρόπος αντίδρασης στο περιβάλλον, ένας καλύτερος τρόπος προσαρμογής, η καλύτερη επεξεργασία των δεδομένων και η καλύτερη προσαρμοστικότητα, ενώ η βασική λειτουργία της είναι η περιέργεια, η επικοινωνία, η έμπνευση και η δημιουργική φαντασία. Μάλλον αυτό εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος είναι περισσότερο ή λιγότερο νοήμων.

Με ποιόν τρόπο ένα ζωικό είδος φτάνει στη Νοημοσύνη; Και γιατί; Είναι η Νοημοσύνη των όντων, ένα ενδιάμεσο «υβριδικό» στάδιο για μια πολύ ανώτερη κατάσταση; Μπορεί η Νοημοσύνη να μεταδοθεί σαν «ιός» μέσα στο Σύμπαν; Είναι η ανθρώπινη νοημοσύνη εξωγήινης προέλευσης; Είναι η Νοημοσύνη ένα φαινόμενο το οποίο προβλέπεται φυσικά από τους γνωστούς νόμους του Σύμπαντος; Ή μήπως η ύπαρξη της οφείλεται σε κάποιου είδους «τεχνητή» παρέμβαση; Παρέμβαση από ποιόν; Πόσα είδη Νοημοσύνης θα μπορούσαν να υπάρχουν μέσα στο άπειρο Σύμπαν μας; Νομίζω πως αυτά είναι τα πιο σημαντικά ερωτήματα που πρέπει να μάς απασχολούν, αν θέλουμε να εξετάζουμε σοβαρά το πολυσύνθετο ζήτημα της γήινης και της εξωγήινης ζωής και νοημοσύνης.

Κάτι που είχε πει ο Έριχ Φον Νταίνικεν: «Πιστεύω ότι το μήνυμα είναι σαφές: Η Νοημοσύνη πρέπει να διασπαρθεί στο Σύμπαν. Οι εξωγήινοι πολιτισμοί για τους οποίους μιλάμε, μεταδίδουν μέσω της επιρροής τους την Νοημοσύνη σε κάθε πλανήτη που έχει πιθανότητα εμφάνισης και διατήρησης ζωής. Έτσι, η Νοημοσύνη, η ευφυία, απλώνεται σε όλο το Σύμπαν. Μονάχα αν έχεις νοημοσύνη, στο χώρο και στο χρόνο, μπορείς να αρχίσεις την εξερεύνηση και την επικοινωνία. Ας πούμε, φαντάσου ότι στο Σύμπαν υπάρχει μονάχα μία ευφυής μορφή ζωής. Ας της δώσουμε τον αριθμό 1. Λοιπόν, το 1 έχει Νοημοσύνη. Το 1 θέλει να ξέρει αν εδώ στον κόσμο μας, στο 2, υπάρχει επίσης νοήμων ζωή, θέλει να εξερευνήσει το 2. Για να το ανακαλύψουν, παίρνουν ένα διαστημοσκάφος για να πάνε εκεί. Αλλά ανάμεσα στο 1 και στο 2, η απόσταση μπορεί να είναι 30 έτη φωτός.

Η απόσταση είναι τόσο μεγάλη, που δεν ξέρουν αν όταν το διαστημικό πλήρωμα θα επιστρέψει, το 1 θα υπάρχει ακόμη. Μπορεί το 1 να έχει καταστραφεί. Τώρα, αν στο 2 υπάρχει νοήμων μορφή ζωής, τότε μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί της. Αλλά αν στο 2 δεν υπάρχει νοήμων ζωή, τότε αρχίζουν οι 1 να δημιουργούν στο 2 νοήμονα ζωή με τεχνητή μετάλλαξη! Γιατί ξέρουν ότι, σε μερικές χιλιάδες χρόνια, το 2 θα έχει πια αρκετή νοημοσύνη και θα πάει με τη σειρά του στο επόμενο ηλιακό σύστημα, στο νούμερο 3, ενώ στο μεταξύ το νούμερο 1 έχει ήδη πάει στο 4 ή 5. Και ούτω καθεξής. Έπειτα από μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο έχουμε το φαινόμενο της χιονοστιβάδας.

Η χιονόμπαλα κατρακυλά και γίνεται τεράστια χιονοστιβάδα. Η χιονοστιβάδα διασπάται και δημιουργεί κι άλλες χιονοστιβάδες. Και αυτό πρέπει ήδη να συμβαίνει σε ένα συγκεκριμένο ειδικό τμήμα του Γαλαξία μας. Αυτός ίσως να είναι ο λόγος για τον οποίον ξεκίνησαν όλα. Να διασπείρουν Νοημοσύνη σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του Γαλαξία. Γιατί μόνο όταν έχεις διαφορετικές μορφές ζωής σε διαφορετικούς κόσμους, όταν υπάρχει διάσπαρτη Νοημοσύνη στο χώρο και στο χρόνο, μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί τους και να μάθεις περισσότερα για το Σύμπαν. Πρέπει να σπείρεις για να πάρεις τον καρπό… Ίσως εκεί έξω στο Σύμπαν να είναι κάτι σαν θρησκεία η διασπορά Νοημοσύνης…»

Ας μη βάλω στην εξίσωση την πιθανή ύπαρξη πολλών διαστάσεων, και άρα πολλών παράλληλων συμπάντων. Είναι γνωστό ότι η Γη είναι πολύ νεότερη από το ίδιο το Σύμπαν. Αν κάπου αλλού στο Σύμπαν υπάρχει επίσης η δυνατότητα εμφάνισης ευφυούς ζωής, τότε αυτή θα έχει ήδη εμφανιστεί πριν από τη ζωή στη Γη και άρα θα είναι πιο αναπτυγμένη από τη δική μας. Μάλιστα, αρκεί να αναλογιστούμε το τεράστιο μέγεθος του Γαλαξία μας μονάχα, αλλά και την πληθώρα των κόσμων που φιλοξενεί (ο παρ’ όλα αυτά, μικρός Γαλαξίας μας έχει περίπου 200 δισεκατομμύρια άστρα), και τότε γίνεται απόλυτα λογικό ότι πολλά τέτοια ευφυή είδη ζωής είναι πολύ πιθανό να μας επισκέφθηκαν σε κάποια στιγμή της γήινης Ιστορίας. Και όλα δείχνουν ότι σιγά-σιγά πλησιάζει ο καιρός που θα κάνουμε το ίδιο κι εμείς.

Ο πλανήτης μας και η ζωή του, συνεχίζει να διατρέχει τον άμεσο κίνδυνο αυτοκαταστροφής, αλλά από την άλλη, θεωρώντας ότι θα τα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τις πρώτες δεκαετίες του νέου αιώνα χωρίς να συμβεί τίποτε παράξενο, τελικά ίσως θα περάσουμε στην περιπέτεια του αποικισμού άλλων πλανητών, αρκεί βέβαια να μπορέσουμε να λύσουμε ειρηνικά τις οικονομικές, στρατιωτικές και πολιτικές διαφορές μας. Φαίνεται να υπάρχει ένα αναπόφευκτο δεδομένο στην τεχνολογική ανάπτυξη ενός νοήμονος ζωικού είδους: ανακαλύπτει την ίδια στιγμή την τεχνολογία για διαστρικές επικοινωνίες και την τεχνολογία της πιθανής αυτοκαταστροφής του. Βρίσκεται πάντα μπροστά σ’ αυτές τις δύο επιλογές.

Είναι λογικό, συνήθως να διαλέγει να αυτοκαταστραφεί, στην προσπάθεια του να επιλύσει δραστικά τις διαφορές που δημιουργούνται στα μέλη του. Αυτοί που θα τα καταφέρουν να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να αποφύγουν την αυτοκαταστροφή, είναι επίσης αρκετά λογικό κάποια στιγμή να βρουν τους εαυτούς τους ως μέλη μιας διαστρικής ή ακόμη και διαγαλαξιακής κοινότητας. Και, άραγε, μας παρακολουθούν;

@Παντελής Γιαννουλάκης /editorial περιοδικού Strange


το δεύτερο μισό του άρθρου "Ένας Κρυφός κόσμος", αλιευμένο από ΕΔΩ