Στα πλαίσια μιας υγιούς ανταλλαγής απόψεων και προβληματισμών, "τίποτα δεν είναι ιερό, όλα μπορούν να λεχθούν" σύμφωνα με το εξαιρετικό -και προκλητικό για πολλούς- δοκίμιο του Ραούλ Βάνεγκεμ:
"“Δεν υπάρχει ούτε καλή ούτε κακή χρήση της ελεύθερης έκφρασης, υπάρχει μονάχα ανεπαρκής χρήση της”.
Αυτή η ρήση του Ραούλ Βανεγκέμ δίνει τον τόνο σ’ ένα δοκίμιο που είναι
αφιερωμένο στην πιο θεμελιώδη ελευθερία του ανθρώπου. Ένα μαχητικό
κείμενο που υπερασπίζεται μια ελευθερία η οποία δεν πρέπει να υπόκειται
σε περιορισμούς, είτε πολιτικούς είτε ηθικούς είτε νομικούς. Απέναντι
στις απαράβατες αλήθειες και τα κρατικά μυστικά, απέναντι στους νόμους
για τη συκοφαντία, το ρατσισμό και την πορνογραφία, ο συγγραφέας θεωρεί
πως δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε και να νικήσουμε την ανοησία και την
ατιμία, παρά μόνο αν αντιπαλέψουμε τις συνθήκες που τις καθιστούν
δυνατές.
Ο «κίνδυνος» της απεριόριστης χρήσης της
ελεύθερης έκφρασης έγκειται, κατά τον Ραούλ Βανεγκέμ, στο ότι ο
άνθρωπος μπορεί να καταφέρει να βγει από τη μειονεκτική του θέση και τις
ποικίλες εξαρτήσεις, επιτυγχάνοντας την αυτονομία της ύπαρξης του. Αυτό
το προκλητικό κείμενο, με τη μεγάλη λογοτεχνική αξία, γκρεμίζει τις
βεβαιότητες του τρέχοντος πολιτικού λόγου, κλονίζει τις σταθερές απόψεις
των «σοφών», ταράζει τις «καλές προθέσεις» των δικαστών και των
μαθητευόμενων λογοκριτών, που θέλουν να υποβάλλουν σε περιορισμούς μια δραστηριότητα η οποία δεν πρέπει να υπόκειται σε κανέναν περιορισμό. "
Mε αυτό το σκεπτικό, κάθε άποψη οφείλει να ακούγεται, ακόμα κι αν δεν είναι αποδεκτή από πολλούς ή αρεστή σε πολλούς. Με γνώμονα πάντα τη γόνιμη και συνθετική επεξεργασία των ιδεών κι ερεθισμάτων και, όπου κρίνεται απ'τον καθένα αναγκαίο, την απεξάρτηση κι απελευθέρωση από κάθε είδους στερεότυπα, ιδεοληψίες, εμμονές καταστροφικές για την εξέλιξη του ανθρώπινου πλάσματος. Εμμονές που, μερικές ή αρκετές ή πολλές φορές, δεν αποκλείεται διόλου να εξοκείλουν στις όχθες της μονολιθικότητας, της μυωπικής προκατάληψης, της εχθρικότητας κατά όποιου παρεκκλίνει έστω και λίγο από το στρατευμένα ορθό, του ολοκληρωτισμού, του σταλινισμού. Ο οποίος και συχνά καλύπτεται με τα πέπλα της "ελευθερίας σκέψης κι έκφρασης".
Και η χειρότερη μορφή λογοκρισίας είναι η αυτολογοκρισία που επιβάλλει κάποιος στον εαυτό του, φοβούμενος την "προδοσία των ιδεών" που διδάχτηκε ως κάτι σαν θέσφατες αλήθειες, θρησκευτικής σχεδόν επιβαλλόμενης ευλάβειας και το πιάσιμο του στοχασμού του να ασφυχτιά μέσα σε κάθε μορφής αυστηρά καθορισμένα πλαίσια και στεγανά..
Θυμηθείτε λοιπόν κι αυτό από εμένα: Μήπως ο αντιφασισμός στην πιο φανατισμένη και στρατευμένη μορφή του κατρακυλάει σ'ένα μερικές φορές λανθάνον είδος φασισμού;
Ο Ένοικος...
Mε αυτό το σκεπτικό, κάθε άποψη οφείλει να ακούγεται, ακόμα κι αν δεν είναι αποδεκτή από πολλούς ή αρεστή σε πολλούς. Με γνώμονα πάντα τη γόνιμη και συνθετική επεξεργασία των ιδεών κι ερεθισμάτων και, όπου κρίνεται απ'τον καθένα αναγκαίο, την απεξάρτηση κι απελευθέρωση από κάθε είδους στερεότυπα, ιδεοληψίες, εμμονές καταστροφικές για την εξέλιξη του ανθρώπινου πλάσματος. Εμμονές που, μερικές ή αρκετές ή πολλές φορές, δεν αποκλείεται διόλου να εξοκείλουν στις όχθες της μονολιθικότητας, της μυωπικής προκατάληψης, της εχθρικότητας κατά όποιου παρεκκλίνει έστω και λίγο από το στρατευμένα ορθό, του ολοκληρωτισμού, του σταλινισμού. Ο οποίος και συχνά καλύπτεται με τα πέπλα της "ελευθερίας σκέψης κι έκφρασης".
Και η χειρότερη μορφή λογοκρισίας είναι η αυτολογοκρισία που επιβάλλει κάποιος στον εαυτό του, φοβούμενος την "προδοσία των ιδεών" που διδάχτηκε ως κάτι σαν θέσφατες αλήθειες, θρησκευτικής σχεδόν επιβαλλόμενης ευλάβειας και το πιάσιμο του στοχασμού του να ασφυχτιά μέσα σε κάθε μορφής αυστηρά καθορισμένα πλαίσια και στεγανά..
Θυμηθείτε λοιπόν κι αυτό από εμένα: Μήπως ο αντιφασισμός στην πιο φανατισμένη και στρατευμένη μορφή του κατρακυλάει σ'ένα μερικές φορές λανθάνον είδος φασισμού;
Ο Ένοικος...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου