Η Θεωρία Μ

"Σύμφωνα με τη θεωρία Μ, το Σύμπαν μας δεν είναι το μοναδικό σύμπαν. Όπως προβλέπει η θεωρία Μ μια πληθώρα από σύμπαντα δημιουργήθηκαν από το τίποτα. Η δημιουργία τους δεν προϋποθέτει την παρέμβαση μιας υπερφυσικής οντότητας, ενός θεού. Αντίθετα, τα πολλαπλά αυτά σύμπαντα αναδύονται με φυσικό τρόπο σύμφωνα με τους νόμους της Φύσης. Αποτελούν πρόβλεψη της επιστήμης. Κάθε σύμπαν έχει πολλές δυνατές ιστορίες και υπάρχουν πολλές δυνατές καταστάσεις στις οποίες μπορεί να βρίσκεται σε μεταγενέστερες χρονικές στιγμές – σε στιγμές, δηλαδή, όπως το παρόν, πολύ μετά τη δημιουργία του. Οι περισσότερες από τα καταστάσεις αυτές θα είναι πολύ διαφορετικές από το Σύμπαν που παρατηρούμε εμείς και αρκετά αφιλόξενες για οποιαδήποτε τυχόν μορφή ζωής.

Ελάχιστες μονάχα από αυτές θα μπορούσαν να επιτρέψουν την ύπαρξη πλασμάτων όπως εμείς. Έτσι, μέσα από την απέραντη αυτή ακολουθία, η παρουσία μας «ξεδιαλέγει», τρόπον τινά, μονάχα όσα σύμπαντα είναι συμβατά με την ύπαρξή μας. Μπορεί στην κλίμακα του Κόσμου να είμαστε μικροί και ασήμαντοι, αλλά το παραπάνω γεγονός μας καθιστά, κατά μια έννοια, άρχοντες της Δημιουργίας."

Η απάντηση στο έσχατο ερώτημα της Ζωής, του Σύμπαντος και των Πάντων: Καθ’ όλη την ιστορία της επιστήμης, ήρθαν στο φως μια σειρά ολοένα και πιο βελτιωμένων θεωριών, ή μοντέλων, από τις ιδέες του Πλάτωνα μέχρι την κλασική θεωρία του Νεύτωνα και τις σύγχρονες κβαντικές θεωρίες. Εύλογα θα ρωτούσε κανείς:
Άραγε, θα φτάσει ποτέ αυτή η πορεία σε κάποιο τέρμα , σε μια τελική θεωρία του Σύμπαντος, η οποία να συμπεριλαμβάνει όλες τις δυνάμεις και να προβλέπει το αποτέλεσμα κάθε παρατήρησης που μπορούμε να κάνουμε, ή θα συνεχίζουμε εσαεί να βρίσκουμε ολοένα και καλύτερες θεωρίες, αλλά ποτέ τη μια και μοναδική εκείνη θεωρία που δεν επιδέχεται περαιτέρω βελτίωση;

Δεν έχουμε ακόμη κάποια οριστική απάντηση στο ερώτημα αυτό, διαθέτουμε όμως έναν υποψήφιο για την τελική Θεωρία των Πάντων – αν υπάρχει πραγματικά κάτι τέτοιο- η οποία ονομάζεται θεωρία Μ. Η θεωρία Μ είναι το μοναδικό μοντέλο το οποίο έχει όλες τις ιδιότητες που πιστεύουμε ότι πρέπει να έχει μια τελική θεωρία.

Η θεωρία Μ δεν συνιστά θεωρία με την καθιερωμένη έννοια του όρου. Αποτελεί μια ολόκληρη οικογένεια διαφορετικών θεωριών, καθεμιά από τις οποίες συνιστά απλώς μια καλή περιγραφή παρατηρήσεων σε ορισμένο μόνο φάσμα φυσικών καταστάσεων. Μοιάζει λίγο με χάρτη. Όπως γνωρίζουμε καλά, δεν γίνεται να απεικονίσουμε το σύνολο της γήινης επιφάνειας σε έναν και μόνο χάρτη. Η συνήθης μερκατορική προβολή που χρησιμοποιούμε σε παγκόσμιους άτλαντες κάνει τις περιοχές να φαίνονται ολοένα και μεγαλύτερες καθώς προχωράμε προς βορρά και νότο, ενώ δεν καλύπτει τον Βόρειο και τον Νότιο Πόλο. Αν θέλαμε να απεικονίσουμε πιστά ολόκληρη τη Γη, θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε μάλλον μια συλλογή χαρτών, καθένας από του οποίους θα κάλυπτε μια περιορισμένη περιοχή. Οι χάρτες θα επικαλύπτονται και, στις περιοχές αλληλοεπικάλυψης, θα δείχνουν την ίδια τοποθεσία.

Η θεωρία Μ είναι παρόμοια περίπτωση. Όσο διαφορετικές και αν φαίνονται οι επιμέρους θεωρίες στην θεωρία Μ, όλες μπορούν να θεωρηθούν ως όψεις της ίδιας υποκείμενης θεωρίας. Πρόκειται για εκδοχές της θεωρίας εφαρμόσιμες μόνο σε ένα περιορισμένο φάσμα υποπεριπτώσεων – για παράδειγμα, όταν κάποιες ποσότητες, όπως η ενέργεια, λαμβάνουν μικρές τιμές. Όπως και οι αλληλοεπικαλυπτόμενοι χάρτες της μερκατορικής προβολής, οι διαφορετικές εκδοχές στις περιοχές που επικαλύπτονται θα προβλέπουν τα ίδια φαινόμενα. Αλλά όπως δεν υπάρχει επίπεδος χάρτης ο οποίος να αποτελεί καλή αναπαράσταση της συνολικής επιφάνειας της Γης, έτσι δεν υπάρχει και μια μοναδική θεωρία που να αναπαριστά ικανοποιητικά όλες τις παρατηρήσεις μας σε κάθε δυνατή κατάσταση.

Σύμφωνα με τη θεωρία Μ, το Σύμπαν μας δεν είναι το μοναδικό σύμπαν. Όπως προβλέπει η θεωρία Μ μια πληθώρα από σύμπαντα δημιουργήθηκαν από το τίποτα. Η δημιουργία τους δεν προϋποθέτει την παρέμβαση μιας υπερφυσικής οντότητας, ενός θεού. Αντίθετα, τα πολλαπλά αυτά σύμπαντα αναδύονται με φυσικό τρόπο σύμφωνα με τους νόμους της Φύσης. Αποτελούν πρόβλεψη της επιστήμης. Κάθε σύμπαν έχει πολλές δυνατές ιστορίες και υπάρχουν πολλές δυνατές καταστάσεις στις οποίες μπορεί να βρίσκεται σε μεταγενέστερες χρονικές στιγμές – σε στιγμές, δηλαδή, όπως το παρόν, πολύ μετά τη δημιουργία του. Οι περισσότερες από τα καταστάσεις αυτές θα είναι πολύ διαφορετικές από το Σύμπαν που παρατηρούμε εμείς και αρκετά αφιλόξενες για οποιαδήποτε τυχόν μορφή ζωής.

Ελάχιστες μονάχα από αυτές θα μπορούσαν να επιτρέψουν την ύπαρξη πλασμάτων όπως εμείς. Έτσι, μέσα από την απέραντη αυτή ακολουθία, η παρουσία μας «ξεδιαλέγει», τρόπον τινά, μονάχα όσα σύμπαντα είναι συμβατά με την ύπαρξή μας. Μπορεί στην κλίμακα του Κόσμου να είμαστε μικροί και ασήμαντοι, αλλά το παραπάνω γεγονός μας καθιστά, κατά μια έννοια, άρχοντες της Δημιουργίας.

Αν θέλουμε να κατανοήσουμε το Σύμπαν μέχρι και τα βαθύτερα επίπεδά του, δεν αρκεί να γνωρίσουμε μόνο το πώς συμπεριφέρεται, αλλά και το γιατί.

Γιατί υπάρχει κάτι αντί για το τίποτα;
Γιατί υπάρχουμε εμείς;
Γιατί αυτό το σύνολο νόμων και όχι κάποιο άλλο;
Πρόκειται για το έσχατο ερώτημα της Ζωής, του Σύμπαντος και των Πάντων.

Η απάντηση στο έσχατο ερώτημα της Ζωής, του Σύμπαντος και των Πάντων … είναι ένα ξερό «42;»

Απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου «Το Μεγάλο Σχέδιο» των Stephen Hawking και Leonard Mlodinow, που επιχειρεί να απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα. Και σε αντίθεση με την απάντηση που θα βρείτε στο βιβλίο «The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy» (Γυρίστε τον Γαλαξία με ωτοστόπ), η απάντηση δεν θα είναι ένα ξερό «42»!


Το διαβάσαμε στο terra papers